Dokument konsultimi për Draft Koncept dokumentin për zhvillimin e procesit të vetingut në Sistemin e Drejtësisë
Data e fillimit: 28.07.2021
Data e përfundimit: 19.08.2021
RAPORT KONSULTIMI PËR DRAFT KONCEPT DOKUMENTIN PËR ZHVILLIMIN E PROCESIT TË VETINGUT NË SISTEMIN E DREJTËSISË
Lulzim Beqiri
Lulzim.Beqiri@rks-gov.net
Grupi per Studime Juridike dhe Politike | OJQ
17.08.2021 10:35:00
Komentet e Grupit për Studime Juridike dhe Politike për Koncept Dokumentin për zhvillimin e procesit të vetingut
Personi kontaktues
Rreze Hoxha | rreze.hoxha@legalpoliticalstudies.org
Dokumentet shtesë
Grupi per Studime Juridike dhe Politike | OJQ
16.08.2021 13:50:00
Komentet e Grupit për Studime Juridike dhe Politike për Koncept Dokumentin për zhvillimin e procesit të vetingut
Personi kontaktues
Rreze Hoxha | rreze.hoxha@legalpoliticalstudies.org
Dokumentet shtesë
An EU funded project managed by the European Union Office in Kosovo
Shkarko dokumentin e kontributit
Instituti i Kosovës për Drejtësi | OJQ
19.08.2021 16:04:03
Instituti i Kosovës për Drejtësi
Komente në Draft Koncept Dokumentit për Zhvillimin e Procesit të Vetingut në Sistemin e Drejtësisë
Instituti i Kosovës për Drejtësi (Tutje: IKD) pas analizimit të Draft Koncept Dokumentit për Zhvillimin e Procesit të Vetingut në Sistemin e Drejtësisë (Tutje: Draft-Koncept Dokumenti), paraqet komentet e më poshtme lidhur me këtë Draft-Koncept Dokument.
Në këto komente, IKD fillimisht ka dhënë vlerësimet e përgjithshme që kanë të bëjnë me tërësinë e dokumentit, tema të caktuara në kuadër të këtij koncept dokumenti si dhe me përzgjedhjen e opsioneve të paraqitura në koncept dokument, e më pas edhe komentet për çështjet e veçanta të paraqitura në koncept dokument.
Draft-Koncept Dokumenti mëton që problemit të integritetit ti qaset përmes skanimit të problemit, përshkrimit të praktikave të mira ndërkombëtare dhe ofrimin e opsioneve që kanë të bëjnë me gjetjen e rrugës në drejtim të ngritjes së integritetit në sistemin kosovar të drejtësisë.
IKD vlerëson se Rishikimi Funksional i Sektorit të Sundimit të Ligjit (RFSSL) dhe Strategjia për Sundimin e Ligjit e miratuar së fundmi nga Qeveria e Republikës së Kosovës ka skanuar gjendjen në të cilën gjendet sistemi kosovar i drejtësisë në fushat si: integriteti, llogaridhënia, efikasiteti, transparenca, qasja në drejtësi etj. Në këtë drejtim, edhe ky Draft-Koncept Dokument, bazën që ndërlidhet me gjendjen aktuale të sistemit kosovar të drejtësisë, e cila gjendje e legjitimon një proces të vetingut, do të duhej ta kishte në Strategjinë për Sundimin e Ligjit. Përshkrimi i përgjithshëm i RFSSL në Draft-Koncept Dokument, dhe duke mos përfshirë analizë, gjendjen aktuale dhe rekomandimet në Strategji me theks të veccantë në dokumentet e politikave të llogaridhënies dhe intergritetit nuk mjafton për të paraqitur gjendjen reale lidhur me integritetin etë sistemit të drejtësisë.
Sa i përket opsioneve të paraqitura, opsione të caktuara lënë çështje të hapura dhe pa përgjigje, mungesa e të cilave përgjigje lë hapësira të konsiderueshme për një opsion të caktuar të paraqitur në Draft-Koncept Dokument. Me këtë rast, IKD vlerëson se nuk është i mjaftueshëm vetëm krahasimi i opsioneve. Përballë një integriteti të kontestuar të sistemit të drejtësisë dhe seriozitetit të procesit që trajton Draft-Koncept Dokumenti, Ministria e Drejtësisë do të duhej që të ndërtonte qëndrimin e vet politik, se cili është opsioni/skenari më adekuat për zhvillimin e procesit të vettingut.
Problematikë edhe më e theksuar qëndron tek problemet e paraqitura në Draft-Koncept Dokument. Me këtë rast, duhet pasur parasysh se pjesa e problemeve të paraqitura në Draft-Koncept Dokument është pjesa kruciale e një dokumenti të kësaj natyre, që më pas ka ndikim krucial edhe tek opsionet e paraqitura dhe veçanërisht me rastin e krahasimit të opsioneve. Për këtë arsye, e rëndësishme është që problemet e paraqitura në Draft-Koncept Dokument të paraqesin një skanim real të gjendjes, i cili skanim shërben si udhërrëfyes për ndërmarrjen e secilës masë të caktuar. Kjo domosdoshmëri, nuk përmbushet në Draft-Koncept Dokumentin në fjalë. Në fakt, problemet e paraqitura në Draft-Koncept Dokument arsyetojnë pothuajse vetëm opsionin 1 dhe 2 të paraqitur në këtë Draft-Koncept Dokument dhe nuk arsyetojnë opsionet e tjera. Këtë do ta trajtojmë në komentet në vijim.
Në koncept dokument vërehet një favorizim më i lartë i opsionit 3, duke mos i përmendur disa nga dobësitë kryesore që kanë të bëjnë me këtë opsion. Siç do të elaborohet në vijim, së paku e kaluara në 10 vitet e fundit na ka bindur se me përbërjet e këshillave ka munguar dhe mungon vullneti për llogaridhënie dhe integritet. Incizimet e fundit të publikuara nga Shqip.com, dëshmuan nivelin e ulët të besimit të Ministrisë së Drejtësisë që këta këshilla të mbajnë llogaridhënës dhe përgjegjës prokurorët dhe gjyqtarët subjekt të këtyre të incizimeve në fjalë.
IKD vlerëson që opsioni 1, 2 dhe 3 nuk janë opsione të cilat garantojnë integritet. Opsioni 4, ka nevojë që të plotësohet në kuptim të mekanizmit për administrimin dhe monitorimin e procesit të vetingut. IKD konsideron se opsioni 5 me disa plotësime do të mund të konsiderohej si opsioni më adekuat për të zhvilluar një proces gjithëpërfshirës të vetingut, që ofron siguri juridike për subjektet e vetingut dhe që ofron siguri se i njëjti proces do të rrisë integritetin dhe besimin e publikut në sistemin e drejtësisë.
Përfshirja e Agjencisë Kosovare për Inteligjencë (AKI) në procesin e vetingut, shqiptimi i masave që kanë për qëllim evitimin e problemeve shëndetësore të subjekteve të vetingut etj. janë disa nga mangësitë e këtij Draft-Koncept Dokumenti që cënojnë integritetin dhe pavarësinë e këtij procesi, përfshirë sigurinë juridike të subjekteve.
Në fund të këtij komenti, IKD i rekomandon MD që me rastin e redaktimit final të Draft-Koncept Dokumentit të ketë kujdes në mënjanimin e disa termeve gjuhësore dhe ligjore, emërtimi i gabuar i të cilave paraqitet në disa raste në Draft-Koncept Dokument.
Personi kontaktues
Betim Musliu | info@kli-ks.org
Dokumentet shtesë